შეზღუდული ინტერნეტი: როცა გათიშვის საფრთხე იარაღად იქცევა
შეზღუდული ინტერნეტი: როცა გათიშვის საფრთხე იარაღად იქცევა
შეზღუდული ინტერნეტი: როცა გათიშვის საფრთხე იარაღად იქცევა
- ავტორი:
- ოქტომბერი 31, 2022
Insight რეზიუმე
ადამიანის უფლებათა საერთაშორისო კანონმდებლობა აღიარებს, რომ ინტერნეტზე წვდომა გახდა ფუნდამენტური უფლება, მათ შორის, მისი მშვიდობიანი შეკრებისთვის გამოყენების უფლება. თუმცა, უფრო მეტი ქვეყანა სულ უფრო მეტად ზღუდავს მათ ინტერნეტთან წვდომას. ეს შეზღუდვები მოიცავს გამორთვას, დაწყებული ფართომასშტაბიანი ონლაინ და მობილური ქსელის გათიშვით, ქსელის სხვა შეფერხებამდე, როგორიცაა კონკრეტული სერვისების ან აპლიკაციების დაბლოკვა, მათ შორის სოციალური მედიის პლატფორმები და შეტყობინებების აპლიკაციები.
შეზღუდული ინტერნეტ კონტექსტი
არასამთავრობო ორგანიზაციის #KeepItOn Coalition-ის მონაცემებით, 768 წლიდან 60-ზე მეტ ქვეყანაში დაფიქსირდა მინიმუმ 2016 ინტერნეტის დაფინანსება, რომელსაც აფინანსებდა ინტერნეტი. 190-მდე ინტერნეტის გამორთვამ შეაფერხა მშვიდობიანი შეკრებები და 55 საარჩევნო ჩაქრობა მოხდა. გარდა ამისა, 2019 წლის იანვრიდან 2021 წლის მაისამდე დაფიქსირდა საპროტესტო გამორთვის 79 დამატებითი ინციდენტი, მათ შორის მრავალჯერადი არჩევნები ისეთ ქვეყნებში, როგორიცაა ბენინი, ბელორუსია, კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკა, მალავი, უგანდა და ყაზახეთი.
2021 წელს, არაკომერციულმა ორგანიზაციებმა, Access Now-მ და #KeepItOn-მა დააფიქსირეს 182 გამორთვის შემთხვევა 34 ქვეყანაში, 159 წელს დაფიქსირებული 29 გამორთვის შემთხვევაში. საგანგაშო ზრდამ აჩვენა, თუ რამდენად დამთრგუნველი (და გავრცელებული) გახდა საზოგადოებრივი კონტროლის ეს მეთოდი. ერთი, გადამწყვეტი მოქმედებით, ავტორიტარულ მთავრობებს შეუძლიათ თავიანთი მოსახლეობის იზოლირება, რათა უკეთ გააკონტროლონ მათ მიერ მიღებული ინფორმაცია.
მაგალითებია ეთიოპიის, მიანმარისა და ინდოეთის ხელისუფლება, რომლებმაც 2021 წელს დახურეს თავიანთი ინტერნეტ სერვისები, რათა ჩაეხშონ განსხვავებული აზრი და მიაღწიონ პოლიტიკურ ძალაუფლებას თავიანთ მოქალაქეებზე. ანალოგიურად, ისრაელის დაბომბვამ ღაზას სექტორში დააზიანა სატელეკომუნიკაციო ანძები, რომლებიც მხარს უჭერდნენ სასიცოცხლო მნიშვნელობის საკომუნიკაციო ინფრასტრუქტურას და ახალი ამბების განყოფილებებს Al Jazeera-სთვის და Associated Press-ისთვის.
იმავდროულად, 22 ქვეყნის მთავრობებმა შეზღუდეს საკომუნიკაციო პლატფორმების სპექტრი. მაგალითად, პაკისტანში ხელისუფლებამ დაბლოკა წვდომა Facebook-ზე, Twitter-სა და TikTok-ზე დაგეგმილი ანტისამთავრობო დემონსტრაციების წინ. სხვა ქვეყნებში, ოფიციალური პირები კიდევ უფრო შორს წავიდნენ ვირტუალური კერძო ქსელების (VPN) გამოყენება ან მათზე წვდომის დაბლოკვით.
დამრღვევი გავლენა
2021 წელს, სპეციალურმა მომხსენებელმა კლემენტ ვულმა გაეროს ადამიანის უფლებათა საბჭოში (UNHCR) იტყობინება, რომ ინტერნეტის გამორთვა ახლა „ხანგრძლივდება“ და „უფრო ძნელი აღმოჩენილი ხდება“. მან ასევე განაცხადა, რომ ეს მეთოდები არ იყო ექსკლუზიური ავტორიტარული რეჟიმებისთვის. გამორთვა დაფიქსირდა დემოკრატიულ ქვეყნებში უფრო ფართო ტენდენციების შესაბამისად. მაგალითად, ლათინურ ამერიკაში შეზღუდული წვდომა დაფიქსირდა მხოლოდ ნიკარაგუასა და ვენესუელაში 2018 წლის მდგომარეობით. თუმცა, 2018 წლიდან კოლუმბიამ, კუბამ და ეკვადორმა, გავრცელებული ინფორმაციით, მიიღეს გამორთვა მასობრივ საპროტესტო გამოსვლებთან დაკავშირებით.
ეროვნულმა უსაფრთხოების სამსახურებმა მთელს მსოფლიოში გააუმჯობესეს თავიანთი უნარი „შეამცირონ“ გამტარუნარიანობა კონკრეტულ ქალაქებსა და რეგიონებში, რათა თავიდან აიცილონ მომიტინგეები ერთმანეთთან დროზე ადრე ან პროტესტის დროს. ეს სამართალდამცავი ორგანიზაციები ხშირად მიმართავდნენ კონკრეტულ სოციალურ მედიას და მესიჯების აპლიკაციებს. გარდა ამისა, ინტერნეტთან წვდომის შეფერხება გაგრძელდა COVID-19 პანდემიის დროს და საფრთხეს უქმნიდა ადამიანების წვდომას ძირითად ჯანდაცვის სერვისებზე.
ინტერნეტისა და მობილური ტელეფონების გაყინვას თან ახლდა სხვა შემზღუდავი ზომები, როგორიცაა პანდემიის დროს ჟურნალისტებისა და უფლებადამცველების კრიმინალიზაცია. სამთავრობათაშორისო ორგანიზაციების საჯარო დაგმობამ, როგორიცაა გაერო და G7, ვერაფერი შეაჩერა ამ პრაქტიკის შესაჩერებლად. მიუხედავად ამისა, იყო გარკვეული იურიდიული გამარჯვება, მაგალითად, როდესაც დასავლეთ აფრიკის სახელმწიფოების ეკონომიკურმა საზოგადოებამ (ECOWAS) სათემო სასამართლომ დაადგინა, რომ 2017 წელს ტოგოში ინტერნეტის გამორთვა უკანონო იყო. თუმცა, საეჭვოა, რომ ასეთი ტაქტიკა ხელს შეუშლის მთავრობებს შეზღუდული ინტერნეტის შემდგომი შეიარაღებაში.
შეზღუდული ინტერნეტის შედეგები
შეზღუდული ინტერნეტის უფრო ფართო შედეგები შეიძლება მოიცავდეს:
- უფრო მძიმე ეკონომიკური ზარალი გამოწვეული ბიზნესის შეფერხებით და ფინანსური სერვისების შეზღუდული წვდომით.
- მეტი შეფერხება არსებით სერვისებში, როგორიცაა ჯანდაცვის ხელმისაწვდომობა, დისტანციური მუშაობა და განათლება, რაც იწვევს ეკონომიკურ გაჭირვებას.
- ავტორიტარული რეჟიმები უფრო ეფექტურად ინარჩუნებენ ძალაუფლებას კომუნიკაციის საშუალებების კონტროლით.
- საპროტესტო მოძრაობები, რომლებიც მიმართავენ ოფლაინ კომუნიკაციის მეთოდებს, რაც იწვევს ინფორმაციის გავრცელების შენელებას.
- გაერო ახორციელებს ანტი-შეზღუდულ ინტერნეტ გლობალურ რეგულაციებს და აჯარიმებს წევრ ქვეყნებს, რომლებიც არ იცავენ.
- ციფრული წიგნიერების გაძლიერებული პროგრამები არსებითი ხდება სკოლებში და სამუშაო ადგილებზე შეზღუდული ინტერნეტ გარემოში ნავიგაციისთვის, რაც იწვევს უკეთ ინფორმირებულ მომხმარებლებს.
- გლობალური ბიზნეს სტრატეგიების ცვლილება ფრაგმენტულ ინტერნეტ ბაზრებზე ადაპტაციის მიზნით, რაც გამოიწვევს დივერსიფიცირებულ საოპერაციო მოდელებს.
- ალტერნატიული საკომუნიკაციო ტექნოლოგიების განვითარებისა და გამოყენების ზრდა ინტერნეტის შეზღუდვებზე საპასუხოდ, ციფრული ურთიერთქმედების ახალი ფორმების ხელშეწყობა.
კითხვები გასათვალისწინებელია
- რა არის ინტერნეტის გათიშვის შემთხვევები თქვენს ქვეყანაში?
- რა არის ამ პრაქტიკის პოტენციური გრძელვადიანი შედეგები?
Insight ცნობები
შემდეგი პოპულარული და ინსტიტუციური ბმულები იყო მითითებული ამ ინფორმაციისათვის:
