Quantumrun

SARY CREDIT: Quantumrun

Afrika, miaro fahatsiarovana: WWIII Climate Wars P10

David Tal, Mpanonta, Futurist
@DavidTalWrites
LinkedIn

Alarobia, 09/16/2020 - 06:12

2046 - Kenya, Southwestern Mau National Reserve

Nijoro teo ambonin'ny felam-baravaran'ny ala ilay silverback ary nifanena tamiko tamin'ny tara-maso mangatsiaka sy mampatahotra. Nanana fianakaviana harovana izy; nisy zaza vao teraka nilalao tsy lavitra teo. Rariny ny natahotra ny olona manitsaka akaiky loatra. Nantsoiko hoe Kodhari izy sy ny mpiambina ny valan-javaboary namako. Nanara-dia ny fianakavian'ny gorila an-tendrombohitra izahay nandritra ny efa-bolana. Nitazana azy ireo avy tao ambadiky ny hazo nianjera iray izahay, zato metatra miala.

Nitarika ny fisafoana tany anaty ala aho niaro ireo biby tao amin'ny National Reserve Southwestern Mau, ho an'ny Sampan-draharahan'ny bibidia any Kenya. Izany no fitiavako hatramin’ny fahazazako. Mpiambina zaridaina ny raiko ary mpitari-dalana ho an'ny Britanika talohany ny raibeko. Nihaona tamin'i Himaya vadiko aho, niasa tamin'ity valan-javaboary ity. Mpitarika fizahantany izy ary anisan'ny mahasarika azy aho rehefa mitsidika vahiny. Nanana trano tsotra izahay. Nanana fiainana tsotra izahay. Io valan-javaboary io sy ireo biby nipetraka tao no nahatonga ny fiainantsika ho mahagaga. Ny tokantandroka sy hipopotama, baboons sy gorillas, liona sy hyena, flamingo sy ombidia, dia manankarena harena ny taninay, ary nozarainay isan’andro tamin’ny zanakay izany.

Tsy haharitra anefa izany nofinofy izany. Rehefa nanomboka ny krizy ara-tsakafo, ny Wildlife Service dia iray amin'ireo serivisy voalohany najanon'ny governemanta vonjy maika ny famatsiam-bola taorian'ny nianjeran'i Nairobi tamin'ireo mpanakorontana sy mpitolona. Nandritra ny telo volana, niezaka naka famatsiam-bola avy amin'ireo mpamatsy vola vahiny ny Sampan-draharaha, saingy tsy ampy izany mba hitazonana anay. Tsy ela dia nandao ny raharaha ny ankamaroan’ny manamboninahitra sy ny mpiambina mba hirotsaka ho miaramila. Ny biraom-pitsikilovanay sy ny mpiambina latsaka an-jatony ihany no nijanona nanao fisafoana ireo valan-javaboarim-pirenena sy tahirin-javaboahary efapolo any Kenya. Iray tamin’izy ireo aho.

Tsy safidy izany fa adidiko ihany. Iza koa no hiaro ny biby? Nihena sahady ny isan’izy ireo avy tamin’ny Hain-tany lehibe ary rehefa nihamaro ny vokatra tsy nahomby, dia nitodika tany amin’ny biby ny olona mba hamelomana ny tenany. Tao anatin'ny volana vitsy monja dia nihinana ny lovan'ny fianakaviako narovan'ny fianakaviako nandritra ny volana maro ireo mpihaza mitady hena kirihitra.

Nanapa-kevitra ny hampifantoka ny ezaka fiarovana ataonay amin'ireo karazana atahorana ho lany tamingana indrindra ireo mpiambina sisa tavela ary heverinay fa fototry ny kolontsain'ny firenentsika: ny elefanta, ny liona, ny wildebe, ny zebra, ny zirafy ary ny gorila. Nila niatrika ny krizy ara-tsakafo ny firenentsika, ary toy izany koa ireo zavaboary tsara tarehy sy miavaka izay nahatonga azy hody. Nivoady izahay hiaro azy io.

Efa hariva ny andro ary nipetraka teo ambanin'ny tahon'ny ala mikitroka izaho sy ny vadiko, nihinana hena bibilava azonay teo aloha. Tao anatin'ny andro vitsivitsy, ny lalan'ny fisafoanay dia hitarika anay hiverina any amin'ny lemaka malalaka, ka nankafizinay ny alokaloka nandritra ny fotoananay. Niara-nipetraka tamiko i Zawadi sy Ayo ary Hali. Izy ireo no farany tamin’ireo mpiambina fito izay nanolo-tena hanompo teo ambany fahefako, sivy volana talohan’izay, hatramin’ny nivoadianay. Ny ambiny kosa dia maty nandritra ny fifandonana tamin’ireo mpihaza.

“Abasi, maka zavatra aho,” hoy i Ayo, namoaka ny takelaka avy tao amin'ny kitapony. “Vondrona mpihaza fahefatra no niditra tao amin’ilay valan-javaboary, dimy kilometatra atsinanana eto, akaikin’ny lemaka. Toa zebra avy amin'ny andian'ondry Azizi no lasibatra.”

“Firy ny lehilahy?” Nanontaniako.

Ny ekipanay dia nanana marika fanaraha-maso napetaka tamin'ny biby tamin'ny andiany lehibe rehetra amin'ny karazam-biby tandindonin-doza rehetra ao amin'ny valan-javaboary. Nandritra izany fotoana izany, ny sensor lidar miafina dia nahita ny mpihaza rehetra niditra tao amin'ny faritra arovana ao amin'ny valan-javaboary. Amin'ny ankapobeny dia navelanay hihaza ny mpihaza, izay ahitana vondrona efatra na latsaka, satria matetika izy ireo dia lehilahy eo an-toerana mitady lalao kely hamelomana ny fianakaviany. Vondrona lehibe kokoa hatrany no nanao diabe nihaza nandoavan'ny tambajotran-jiolahy mba hihaza hena kirihitra be dia be ho an'ny tsena mainty.

“Lehilahy fito amby telopolo. Samy mitam-piadiana. RPG roa mitondra.”

Nihomehy i Zawadi. “Tena hery mahery vaika hihaza zebra vitsivitsy izany.”

“Manana laza tokoa izahay,” hoy aho, nampiditra basy vaovao tao anaty basy sniper-ko.

Niankina tamin'ilay hazo tao aoriany i Hali tamin'ny fijery resy. “Noheverina ho andro mora io. Amin’izao fotoana izao aho dia hanao adidy hitrandraka fasana amin’ny filentehan’ny masoandro.”

“Ampy izay ilay resaka.” Nitsangana aho. “Fantatray rehetra hoe inona no nisoratra anaranay. Ayo, manana toerana fitahirizana fitaovam-piadiana eo akaikin'io faritra io ve isika?”

Nisava sy nitetika ny sarintany tamin'ny takelakany i Ayo. “Eny tompoko, tamin’ny fifandonana tamin’ny Fanaka telo volana lasa izay. Toa hanana RPG vitsivitsy ho anay manokana izahay.”

***

Nohazoniko ny tongotra. Nihazona ny sandry i Ayo. Nampidinay moramora tao anatin’ilay fasana vao nolavahana ny fatin’i Zawadi. Nanomboka nikoropaka tao anaty tany i Hali.

Tamin'ny telo maraina tamin'ny fotoana nahavitan'i Ayo ny vavaka. Naharitra ny andro ary nahery vaika ny ady. Mangoro sy reraka ary tena nanetry tena tokoa izahay noho ny sorona nataon'i Zawadi mba hamonjena ny ain'i Hali sy izaho nandritra ny hetsika sniper iray nokasainay. Ny hany vokatra tsara tamin'ny fandresenay dia ny fisian'ny kojakoja vaovao nalaina avy amin'ireo mpihaza, anisan'izany ny fitaovam-piadiana ampy ho an'ny fitahirizana fitaovam-piadiana vaovao telo sy ny sakafo fonosina iray volana.

Nampiasa ny sisa tavela tamin’ny batterany avy amin’ny masoandro i Hali, ka nitarika anay tamin’ny dia an-tongotra adiny roa namakivaky ny kirihitr’ala mikitroka niverina tany amin’ny toby misy anay any anaty ala. Tena matevina be ny tafo ka zara raha afaka nampiseho ny tanako miaro ny tarehiko ny visors amin'ny alina. Rehefa nandeha ny fotoana, dia hitanay teo amin’ny fanambanin’ny renirano maina izay niverina ho any amin’ny toby.

“Abasi, afaka hanontany anao zavatra ve aho?” hoy i Ayo, nanafaingana ny fandehanana niaraka tamiko. Nanaiky aho. “Ireo telo lahy teo amin’ny farany. Nahoana no nitifitra azy ireo ianao?

“Fantatrao ny antony.”

“Mpitondra hena kirihitra fotsiny izy ireo. Tsy mpiady toy ny hafa izy ireo. Natsipin’izy ireo ny fitaovam-piadiany. Notifirinao tao aoriana izy ireo.

***

Nitifitra vovoka sy fasika be ny kodiaran'ny jip-ko rehefa nihazakazaka niantsinanana tamin'ny sisin-dalana C56 aho, nisoroka ny fifamoivoizana. Narary tao anaty aho. Mbola reko ny feon'i Himaya tamin'ny finday. 'Ho avy izy ireo. Abasi, ho avy izy ireo!' Nibitsibitsika teo anelanelan'ny ranomasony izy. Naheno poa-basy tao ambadika aho. Nolazaiko taminy ny hitondra ny zanakay mianadahy ao amin’ny lakaly ary hihidy ao anatin’ny fitehirizana entana ao ambanin’ny tohatra.

Nanandrana niantso ny polisy teo an-toerana sy ny faritany aho, saingy sahirana ny andalana. Nanandrana ny mpiara-monina tamiko aho, saingy tsy nisy nandray. Nahodiko tamin'ny radion'ny fiarako ny antso an-tariby, saingy maty daholo ny fiantsonana. Rehefa avy nampifandray azy tamin'ny radio Internet an'ny findaiko, dia tonga ny vaovao vao maraina: Resin'ny mpikomy i Nairobi.

Nandroba tranom-panjakana ireo mpanakorontana ary nikorontana ny firenena. Hatramin'ny nivoahan'ny hoe nandray tsolotra maherin'ny arivo tapitrisa dolara hanondranana sakafo any amin'ireo firenena Afovoany Atsinanana ireo tompon'andraiki-panjakana, dia fantatro fa fotoana fohy monja no hitrangan'ny zavatra mahatsiravina. Betsaka loatra ny olona noana tany Kenya ka tsy afaka nanadino ny tantara ratsy toy izany.

Rehefa avy nandalo lozam-piarakodia iray, dia nivaha ny lalana atsinanana, ka namela ahy handeha teny an-dalana. Tetsy an-danin’izany, feno valizy sy kojakoja an-trano ireo fiara am-polony mianakandrefana. Tsy ela dia fantatro ny antony. Nodioviko ny havoana farany nahitako ny tanànako, Njoro, sy ny setroka mipoitra avy ao.

Feno lava-bala ny arabe ary mbola nisy tifitra variraraka teny lavidavitra. Tao anaty lavenona ny trano sy fivarotana. Vatana, mpifanolobodirindrina, olona niara-nisotroako dite, nandry teny an-dalambe, tsy nisy aina intsony. Nisy fiara vitsivitsy nandalo, saingy samy nihazakazaka nianavaratra nankany amin’ny tanànan’i Nakuru.

Tonga tao an-tranoko aho vao nahita ny varavarana nodaka. Nivadika ny efitra fandraisam-bahiny sy ny fanaka tao amin’ny efitra fisakafoana, ary tsy hita ny entana vitsivitsy nanananay. Niparitaka ny varavaran'ny lakaly ary nihantona nihantona teo amin'ny saviny. Nisy dian-tanana feno rà mandriaka avy teo amin'ny tohatra mankany an-dakozia. Nanaraka tamim-pitandremana ny dian-tongotra aho, nanenjana ny rantsan-tanako teo amin'ny basy.

Hitako nandry teo amin’ny nosy tao an-dakozia ny fianakaviako. Teo amin’ny vata fampangatsiahana, dia nisy teny nosoratana tamin’ny ra: ‘Raranao tsy hihinana hena roimemy izahay. Ny fianakavianao kosa no haninay.'

***

Roa volana no lasa hatramin'ny nahafatesan'i Ayo sy Hali tamin'ny fifandonana. Namonjy andiana bibidia iray manontolo avy tamin'ny antoko fihazana olona valopolo mahery izahay. Tsy afaka namono azy rehetra izahay, fa namono kosa mba hampitahorana ny ambiny. Irery aho ary fantatro fa ho avy tsy ho ela ny fotoako, raha tsy amin'ny mpihaza, dia amin'ny ala mikitroka.

Nandany ny androko aho nandeha an-tongotra namakivaky ny ala mikitroka sy ny tany lemaka, nijery ireo andian’omby nandeha tamin’ny fiainany milamina. Naka izay nilaiko tao amin'ny cache famatsian'ny ekipako aho. Nanara-maso ireo mpihaza teo an-toerana aho mba hahazoana antoka fa izay ilainy ihany no novonoiny, ary natahotra ny fihazana fihazana olona betsaka araka izay azoko natao tamin'ny basy sniper-ko.

Rehefa nilatsaka ny ririnina nanerana an’ilay tany, dia nihamaro ny andiana mpihaza, ary namely matetika kokoa izy ireo. Herinandro vitsivitsy, dia namely ny faran’ny valan-javaboary roa na maromaro ireo mpihaza, ka nanery ahy hifidy izay andian’omby harovana noho ny hafa. Ireo andro ireo no mafy indrindra. Ny biby dia fianakaviako ary ireo bibidia ireo dia nanery ahy hanapa-kevitra hoe iza no hovonjena ary iza no avela ho faty.

Tonga ihany ny andro izay tsy nisy safidy azo atao. Nisy antoko fihazana fihazana efatra niditra tao amin'ny faritaninay indray mandeha. Ny iray tamin'ireo antoko, enina ambin'ny folo lahy ny fitambarany, dia nandeha namakivaky ny ala. Nizotra nankany amin'ny fianakavian'i Kodhari izy ireo.

***

Tonga avy hatrany ilay pasitera sy Duma namako, avy any Nakuru, raha vao nahare. Nampian’izy ireo aho nofonosina lambam-pandriana ny fianakaviako. Avy eo dia nanampy ahy nandavaka ny fasan’izy ireo tao amin’ny fasan’ny tanàna izy ireo. Isaky ny angady nohadiriko, dia tsapako fa nanjavona tao anatiny aho.

Tsy tadidiko ny teny tamin’ny fotoam-bavaka nataon’ny mpitandrina. Tamin’izany fotoana izany, dia tsy afaka nibanjina afa-tsy ireo dongon-tany vaovao mandrakotra ny fianakaviako aho, ny anarana hoe Himaya, Issa, ary Mosi, voasoratra teo amin’ny hazo fijaliana ary voasokitra teo amin’ny foko.

“Miala tsiny aho, ry namako,” hoy i Duma, rehefa nametraka ny tanany teo an-tsoroko izy. “Ho avy ny polisy. Izy ireo dia hanome anao ny rariny. Mampanantena anao aho."

Nihifikifi-doha aho. “Tsy avy aminy ny rariny. Fa hanana izany aho.”

Nandeha nanodidina ny fasana ilay pasitera ary nitsangana teo anatrehako. “Anaka, malahelo tokoa aho noho ny fahaverezanao. Hahita azy ireo indray any an-danitra ianao. Andriamanitra no hikarakara azy ireo ankehitriny.”

“Mila fotoana hanasitranana ianao, Abasi. Miverena any Nakuru miaraka aminay,” hoy i Duma. “Andao hiara-mitoetra amiko. Izaho mivady no hikarakara anao.”

“Tsia, miala tsiny aho ry Duma. Ireo lehilahy nanao izany dia nilaza fa mila hena kirihitra. Hiandry azy ireo aho rehefa mandeha mihaza azy ireo.”

“Abasi”, hoy ilay pasitera nitaona azy, “dia tsy ny valifaty akory no hivelomanao.”

“Izay sisa no tavela.”

“Tsia, anaka. Mbola manana ny fitadidiany ianao, ankehitriny sy mandrakariva. Manontania tena hoe ahoana no tianao hiainana mba hanomezam-boninahitra azy.”

***

Vita ny iraka. Lasa ireo mpihaza. Nitsotra tamin’ny tany aho niezaka nampiadana ny rà nivoaka avy tao amin’ny vavoniko. Tsy nalahelo aho. Tsy natahotra aho. Tsy ho ela dia hahita ny fianakaviako indray aho.

Nandre dian-tongotra teo alohako aho. Nihazakazaka ny foko. Nihevitra aho fa hotifiriko daholo izy ireo. Nikaroka ny basy aho rehefa nihetsika ny kirihitra teo alohako. Dia niseho izy.

Nijoro vetivety i Kodhari, nimenomenona, avy eo nanatona ahy. Napetrako teo anilany ny basy, nakimpiko ny masoko ary niomana.

Rehefa nanokatra ny masoko aho, dia nahita an'i Kodhari mijoalajoala eo ambonin'ny vatako tsy misy fiarovana aho, nibanjina ahy. Ny masony midadasika dia niteny fiteny azoko. Nolazainy tamiko ny zava-drehetra tamin'io fotoana io. Nimenomenona izy, nankeo an-kavanako, ary nipetraka. Natsotrany tamiko ny tanany ary noraisiny izany. Niara-nipetraka tamiko hatramin'ny farany i Kodhari.

*******