Nga waka i raro i te wai motuhake: Te hohonu huna me te kaha o tenei hangarau

• Mō te Author:
• Ingoa Kaituhi

  Quantumrun Foresight
• June 9, 2023

Mai i te tekau tau atu i 1980 kei te whanake haere nga waka o raro i te wai (AUV), me nga tauira moata i whakamahia mo te rangahau putaiao me nga tono hoia. Heoi, na te ahunga whakamua i roto i te mohiotanga horihori (AI), ka taea e nga AUV te whakauru atu ki nga kaha maha ake, penei i te whakanui ake i te mana motuhake me te urutau, ka waiho hei taputapu utu nui mo te tirohanga moana me te tirotiro i raro i te wai. Ka taea e enei waka matatau ki te whakatere i nga taiao riuwai uaua, me te kohikohi me te tuku raraunga me te iti o te wawaotanga a te tangata.

Te horopaki o nga waka o raro o te wai motuhake

Ko nga AUV, e mohiotia ana ko nga waka i raro i te wai (UUVs), kei te piki haere nga taputapu nui i roto i nga tono maha. Ka taea e enei waka te mahi i roto i nga taiao uaua me te kino, penei i te hohonu o raro o te wai, i nga waahi morearea ranei. Ka taea hoki te whakamahi i nga AUV mo nga mahi roa-roa, mo nga wa whakautu tere ranei, penei i nga miihana rapu me te whakaoranga, te tirotiro taiao ranei.

Ko tetahi o nga painga nui o enei waka ko to ratou kaha ki te kohikohi me te tuku raraunga i roto i te waa, he mea nui mo te rangahau putaiao me nga tirotirohanga moana. I tua atu, ka taea e nga AUV te whakauru ki nga momo puoro, penei i te sonar, nga kamera, me nga taputapu wai-wai, ka taea te kohi raraunga mo te mahana o te wai, te tote, te au, me te oranga moana. Ka taea te whakamahi i enei korero kia pai ake ai te maarama ki te taiao moana me te whakatau whakatau mo te tiaki me te whakahaere.

Kei te kaha haere hoki nga AUV ki te umanga hinu me te hau mo te tirotiro me te tiaki paipa. Ko enei waka ka whakaiti i te tupono o nga aituā i te wa e whakamaarama ana nga mahi. Ka taea hoki te tuku mo nga tono hoia, penei i nga tautiaki haumaru i raro i te wai me te aukati maina. Ko Haina, hei tauira, kua piki ake ana kaupapa AUV me UUV mai i nga tau 1980 mo te ruri me te tirotiro moana.

Pānga whakararuraru

Ko te whakawhanaketanga o nga AUV ko te mea tuatahi na te piki haere o te tono mai i nga umanga hinu me te hau, me nga tari a te kawanatanga. Ko te mutunga mai, he maha nga kaitoro matua o te umanga kei te kaha ki te whakawhanake i nga tauira matatau ka taea te mahi i nga mahi uaua me te kaha ake me te tika. I te Hui-tanguru 2021, i tukuna e Kongsberg Maritime i Norewai ana AUV o muri mai, ka taea te mahi miihana mo te 15 ra. Ko enei waka e mau ana i te hangarau pukoro matatau ki te kohi raraunga mo te au o te moana, te mahana me te taumata tote.

Ko te hoia tetahi atu waahanga nui e akiaki ana i te whanaketanga o te hangarau AUV. I te Hui-tanguru 2020, i whakawhiwhia e te Tari Tiaki Tiaki o Amerika he kirimana mo te rua tau, $12.3 miriona USD ki a Lockheed Martin, he kamupene hangarau hoia rangatira, ki te whakawhanake i tetahi waka i raro i te wai (UUV). Waihoki, kua kaha a Haina ki te rangahau i te hangarau AUV mo nga kaupapa hoia, ina koa mo te kite i te noho mai o nga waka moana kee me etahi atu taonga wai puta noa i te rohe o Indo-Kiwa. Kei te hangaia nga waka rererangi o raro ka taea te ruku hohonu me te haere tawhiti atu mo tenei kaupapa, ka whakamahia ano etahi tauira ki te whakatakoto maina hei whakaeke i nga kaipuke o te hoariri.

Ahakoa he maha nga painga ka taea e te hangarau AUV, na te whakaurunga o AI i ara ake nga awangawanga mo nga paanga matatika o te whakamahi i aua hangarau i roto i te pakanga. Ko te whakamahinga o nga patu motuhake, e kiia nei he "karetao whakamate," ki te tukino i te tangata me nga hanganga ka whakahēhia e te nuinga o nga mema o te United Nations (UN). Heoi ano, ko nga whenua penei i te US me Haina kei te whakapau kaha ki te hangarau AUV hei taapiri i o raatau kaha moana. 

Nga tono mo nga waka o raro o te wai motuhake

Ko etahi tono mo nga AUV kei roto pea:

• Ko nga AUV nui ake me nga mahi rorohiko me nga puoro matatau kei te whakawhanakehia hei whakakapi i nga waka moana.
• Ko nga kamupene hiko e whakawhirinaki ana ki nga AUV kia kitea te hinu me te hau i raro i te wai, me te tirotiro me te aro turuki i te kaha tai.
• Ko nga kamupene hangahanga e whakamahi ana i nga AUV mo te tiaki i nga ratonga tuuturu i raro i te wai, penei i nga paipa, nga taura, me nga miihini hau o waho. 
• Kei te whakamahia nga AUV mo te whaipara tangata i raro i te wai, ka taea e nga kairangahau te tuhura me te tuhi i nga waahi whaipara tangata i raro i te wai me te kore e hiahia ki nga kairuku. 
• Ka tukuna nga AUV ki te whakahaerenga ika, na te mea ka taea e raatau te awhina ki te whai i nga taupori ika me te aro turuki i nga mahi hī ika. 
• Ka whakamahia enei taputapu ki te aro turuki i nga paanga o te huringa o te rangi ki te taiao moana, penei i te huringa o te pāmahana me te pikinga o te moana. Ka taea e tenei tono te whakamohio i nga kaupapa here huarere me te awhina ki te matapae me te whakaiti i nga paanga o te huringa o te rangi.
• Kei te whakamahia nga AUV mo te keri i raro i te wai, na te mea ka taea e ratou te whakatere i nga whenua uaua me te kohikohi raraunga mo nga putunga kohuke. 

Nga patai hei whakaaroaro

• Ki to whakaaro ka pehea atu nga AUV a muri ake nei?
• Me pehea e pa ai nga AUV ki nga haerenga moana me te torotoro haere?