Nieuwsgeletterdheid in het onderwijs: de strijd tegen nepnieuws moet jong beginnen

• Auteur:
• auteursnaam

  Quantumrun-prognose
• 25 april 2023

De opkomst van nepnieuws is een serieus probleem geworden, vooral in verkiezingstijd, en sociale media hebben aanzienlijk bijgedragen aan dit probleem. Als reactie hierop hebben verschillende Amerikaanse staten wetsvoorstellen ingediend die vereisen dat mediageletterdheid wordt opgenomen in de curricula van hun scholen. Door mediageletterdheid verplicht te stellen, hopen ze studenten uit te rusten met de vaardigheden om nieuwsbronnen kritisch te analyseren en te evalueren.

Nieuwsgeletterdheid in onderwijscontext

Nepnieuws en propaganda zijn een steeds vaker voorkomend probleem geworden, waarbij online platforms zoals Facebook, TikTok en YouTube de belangrijkste manieren zijn om ze te verspreiden. Het gevolg hiervan is dat mensen valse informatie kunnen geloven, wat leidt tot misplaatste acties en overtuigingen. Daarom is een gezamenlijke inspanning om dit probleem aan te pakken essentieel.

De jongeren zijn bijzonder kwetsbaar voor de nepnieuwsomgeving, omdat ze vaak niet over de vaardigheden beschikken om onderscheid te maken tussen geverifieerde en niet-geverifieerde informatie. Ze hebben ook de neiging om de informatiebronnen die ze online tegenkomen te vertrouwen zonder rekening te houden met de geloofwaardigheid van de bronnen. Bijgevolg lobbyen non-profitorganisaties zoals Media Literacy Now bij beleidsmakers om een ​​curriculum voor nieuwsgeletterdheid te implementeren op scholen, van middelbare school tot universiteit. Het curriculum voorziet studenten van de vaardigheden om inhoud te analyseren, informatie te verifiëren en sites te onderzoeken om hun geloofwaardigheid te bepalen.

Het opnemen van een leerplan voor nieuwsgeletterdheid is bedoeld om van kinderen betere contentconsumenten te maken, vooral wanneer ze hun smartphones gebruiken om toegang te krijgen tot informatie. De lessen zullen studenten leren voorzichtiger te zijn met welk nieuws ze online willen delen, en ze zullen worden aangemoedigd om met hun familie en leraren in gesprek te gaan om feiten te verifiëren. Deze aanpak is cruciaal om ervoor te zorgen dat jongeren kritische denkvaardigheden ontwikkelen, zodat ze weloverwogen beslissingen kunnen nemen in hun dagelijks leven. 

Disruptieve impact

Mediageletterdheid is een essentieel hulpmiddel dat studenten de vaardigheden bijbrengt om nieuws te analyseren op basis van geverifieerde informatie. Sinds de oprichting in 2013 is Media Literacy Now cruciaal geweest bij de invoering van 30 wetsvoorstellen over nieuwsgeletterdheid in het onderwijs in 18 staten. Hoewel veel van deze wetsvoorstellen niet zijn aangenomen, hebben sommige scholen proactieve stappen ondernomen om mediageletterdheid in hun curriculum op te nemen. Het doel is om studenten in staat te stellen actieve en nieuwsgierige nieuwslezers te worden, die feit en fictie kunnen onderscheiden.

Ouders spelen ook een belangrijke rol bij het bevorderen van nieuwsgeletterdheid. Ze worden aangemoedigd om hun lokale scholen te vragen welke actuele programma's voor nieuwsgeletterdheid er beschikbaar zijn en om hen te vragen als dat niet het geval is. Online bronnen, zoals het News Literacy Project, bieden waardevol lesmateriaal, waaronder strategieën om leerlingen te helpen deep-fake video's te identificeren en meer te weten te komen over de rol van journalistiek in de democratie. De Andover High School in Massachusetts is een voorbeeld van een school die studenten leert hoe ze oorlogspropaganda onder de loep moeten nemen en achtergrondcontroles op websites kunnen uitvoeren. Hoewel de specifieke methoden die worden gebruikt kunnen verschillen, is het duidelijk dat staten het belang erkennen van nieuwsgeletterdheid bij het bestrijden van politieke polarisatie, massapropaganda en online-indoctrinatie (met name in terroristische organisaties).

Implicaties van nieuwsgeletterdheid in het onderwijs

Bredere implicaties van nieuwsgeletterdheid in het onderwijs kunnen zijn:

• Cursussen nieuwsgeletterdheid worden geïntroduceerd bij zelfs jongere kinderen om hen voor te bereiden om verantwoordelijke online burgers te worden.
• Meer universitaire opleidingen hadden betrekking op nieuwskennis en -analyse, inclusief cross-overs met andere opleidingen zoals criminologie en rechten.
• Wereldwijde scholen introduceren cursussen en oefeningen op het gebied van nieuwsgeletterdheid, zoals het identificeren van nep-accounts op sociale media en oplichting.
• De ontwikkeling van geïnformeerde en betrokken burgers die kunnen deelnemen aan het maatschappelijk middenveld en ambtenaren ter verantwoording kunnen roepen. 
• Een beter geïnformeerde en kritische consumentenbasis die beter in staat is om aankoopbeslissingen te nemen op basis van juiste informatie.
• Een diverse en inclusieve samenleving, aangezien individuen met verschillende achtergronden elkaars perspectieven beter kunnen begrijpen en waarderen terwijl ze vasthouden aan de feiten.
• Een meer technologisch onderlegde bevolking die door het digitale landschap kan navigeren en online desinformatie kan vermijden.
• Een geschoolde beroepsbevolking die zich beter kan aanpassen aan veranderende economische en technologische omstandigheden.
• Een meer milieubewuste en betrokken burgerij die het milieubeleid beter kan evalueren en kan pleiten voor duurzame praktijken.
• Een cultureel bewuste en gevoelige samenleving die de vooroordelen en aannames die ten grondslag liggen aan mediarepresentaties kan herkennen en begrijpen.
• Een juridisch geletterde bevolking die kan opkomen voor hun rechten en vrijheden.
• Ethisch bewuste en verantwoordelijke burgers die door complexe ethische dilemma's kunnen navigeren en weloverwogen beslissingen kunnen nemen op basis van geverifieerde informatie.

Vragen om te overwegen

• Vind je dat nieuwsgeletterdheid een vereiste zou moeten zijn op school?
• Hoe kunnen scholen anders een curriculum voor nieuwsgeletterdheid implementeren?