Offensieve overheidshacking: een nieuw soort digitale oorlogsvoering

• Auteur:
• auteursnaam

  Quantumrun-prognose
• 15 november 2023

Samenvatting inzicht

Overheden maken steeds vaker gebruik van offensieve hackmaatregelen om cybercriminaliteit, zoals de verspreiding van malware en het exploiteren van kwetsbaarheden, tegen te gaan. Hoewel ze effectief zijn in het bestrijden van bedreigingen zoals terrorisme, roepen deze strategieën ethische en juridische zorgen op, waardoor de burgerlijke vrijheden en de individuele privacy in gevaar komen. De economische implicaties zijn onder meer het eroderen van het digitale vertrouwen en de hogere kosten voor de veiligheid van bedrijven, samen met een opkomende ‘cyberwapenwedloop’ die de banengroei in gespecialiseerde sectoren zou kunnen stimuleren, maar de internationale spanningen zou kunnen verergeren. Deze verschuiving naar offensieve cybertactieken brengt een complex landschap aan het licht, waarin de nationale veiligheidsbehoeften worden afgewogen tegen mogelijke inbreuken op burgerlijke vrijheden, economische gevolgen en diplomatieke betrekkingen.

Offensieve hackingcontext van de overheid

Pogingen om de encryptie te verzwakken, hetzij via beleid, wetgeving of informele middelen, brengen mogelijk de veiligheid van technologische apparaten voor alle gebruikers in gevaar. Overheidsagenten kunnen gegevens kopiëren, verwijderen of beschadigen en, in extreme gevallen, malware creëren en verspreiden om mogelijke cybercriminaliteit te onderzoeken. Deze tactieken zijn wereldwijd gezien en hebben geleid tot verminderde veiligheid. 

Verschillende vormen van deze door de overheid geleide inbreuken op de beveiliging omvatten door de staat gesponsorde malware, die doorgaans door autoritaire staten wordt gebruikt om afwijkende meningen te onderdrukken, het opslaan of exploiteren van kwetsbaarheden voor onderzoeks- of aanstootgevende doeleinden, het promoten van crypto-backdoors om de encryptie te ondermijnen, en kwaadwillig hacken. Hoewel deze strategieën soms de doelstellingen van wetshandhavings- en inlichtingendiensten kunnen dienen, brengen ze vaak onbedoeld de veiligheid en privacy van onschuldige gebruikers in gevaar. 

Regeringen zijn overgestapt op meer offensieve strategieën om cybercriminaliteit te bestrijden. Het Singaporese ministerie van Defensie is actief bezig met het werven van ethische hackers en cyberbeveiligingsprofessionals om kritieke zwakke punten in de overheids- en infrastructuurnetwerken te identificeren. In de VS zijn binnenlandse wetshandhavingsinstanties actief bezig met het infiltreren van digitale domeinen, zoals het terugvorderen van cryptocurrencies voor slachtoffers van ransomware, waarbij de Colonial Pipeline-aanval van 2021 een opmerkelijk voorbeeld is.

Ondertussen heeft de Australische regering, als reactie op een datalek bij Medibank in 2022, waarbij de persoonlijke informatie van miljoenen mensen aan het licht kwam, een proactieve houding aangenomen tegen cybercriminelen. De minister van Cyberveiligheid kondigde de oprichting aan van een taskforce met het mandaat om ‘de hackers te hacken’. 

Disruptieve impact

Offensieve overheidshacking kan dienen als een krachtig instrument bij het handhaven van de nationale veiligheid. Door kwaadaardige netwerken te infiltreren en te ontwrichten kunnen overheden bedreigingen voorkomen of beperken, zoals die welke verband houden met terrorisme of de georganiseerde misdaad. In een steeds meer onderling verbonden wereld kunnen dergelijke strategieën integrale componenten worden van de verdedigingsmechanismen van een land, die zich steeds meer online verschuiven.

Offensief hacken brengt echter ook aanzienlijke risico's met zich mee voor de burgerlijke vrijheden en de persoonlijke privacy. Door de staat gesponsorde hackinspanningen kunnen verder reiken dan hun oorspronkelijke doelwitten, en onbedoeld gevolgen hebben voor derden. Bovendien bestaat het risico dat deze capaciteiten worden misbruikt, wat leidt tot ongegrond toezicht en inbreuk op de levens van gewone burgers. Als gevolg hiervan is het van cruciaal belang om alomvattende wettelijke en ethische kaders vast te stellen om deze activiteiten te besturen, en ervoor te zorgen dat ze op verantwoorde, transparante wijze worden uitgevoerd en aan passend toezicht worden onderworpen.

Ten slotte heeft offensief hacken door de overheid economische gevolgen. De ontdekking van door de overheid gesponsorde hacking kan het vertrouwen in de digitale infrastructuur en diensten ondermijnen. Als consumenten of bedrijven het vertrouwen in de veiligheid van hun gegevens verliezen, kan dit gevolgen hebben voor de groei en innovatie van de digitale economie. Door de staat gesteunde hacking kan ook leiden tot een wapenwedloop op het gebied van cybercapaciteiten, waarbij landen zwaar investeren in offensieve en defensieve cybertechnologieën. Deze trend zou de banengroei in AI en machine learning, ethisch hacken en encryptieoplossingen voor cyberbeveiliging kunnen stimuleren.

Gevolgen van offensief hacken door de overheid 

Bredere implicaties van offensief hacken door de overheid kunnen zijn: 

• Regeringen wijzen specifieke instanties aan om cybercriminaliteit te bestrijden en strategieën te ontwikkelen om essentiële infrastructuren te beschermen.
• De opkomst van een ‘toezichtstaat’-sfeer, waardoor burgers zich onveilig voelen en wijdverbreid wantrouwen bij de overheid ontstaat.
• Bedrijven dragen hogere kosten in verband met verbeterde beveiligingsmaatregelen om hun gegevens niet alleen te beschermen tegen criminelen, maar ook tegen overheidsinmenging. 
• Diplomatieke spanningen als deze acties zouden kunnen worden opgevat als een daad van agressie, wat zou kunnen leiden tot potentiële spanningen in de internationale relaties.
• Een escalerende ‘cyberwapenwedloop’ tussen landen en zelfs tussen overheidsinstanties en criminele entiteiten, leidend tot een proliferatie van geavanceerdere en potentieel destructieve cyberwapens.
• Normalisatie van de hackcultuur in de samenleving, met gevolgen op lange termijn voor de maatschappelijke houding ten opzichte van privacy, veiligheid en wat als legale digitale activiteiten wordt beschouwd.
• Hackingbevoegdheden worden misbruikt voor politiek gewin. Als deze tactieken niet worden gecontroleerd, kunnen ze worden gebruikt om afwijkende meningen te onderdrukken, informatie te controleren of de publieke opinie te manipuleren, wat op de lange termijn gevolgen kan hebben voor de staat van de democratie in een land.

Vragen om te overwegen

• Van welke offensieve hacks van uw regering bent u op de hoogte? 
• Hoe zouden deze door de staat gesponsorde hackactiviteiten anders de gewone burgers kunnen beïnvloeden?