Vaccins voor HIV: Is het nu mogelijk om een ​​HIV-vaccin te ontwikkelen?

• Auteur:
• auteursnaam

  Quantumrun-prognose
• 6 februari 2024

Samenvatting inzicht

Er zijn opmerkelijke vorderingen gemaakt in de ontwikkeling van vaccins, vooral tijdens de COVID-19-pandemie, waarbij messenger RNA (mRNA)-technologie een van de meest opmerkelijke doorbraken was. De zoektocht naar een effectief HIV-vaccin (Human Immunodeficiency Virus) blijft echter een uitdaging, hoewel er veelbelovende onderzoeken gaande zijn. Dit virus is moeilijk te targeten met traditionele vaccinbenaderingen vanwege het vermogen om snel te muteren. 

Vaccins voor HIV-context

Er zijn aanzienlijke verbeteringen geboekt bij de behandeling van HIV, een virus dat het immuunsysteem aanvalt. Hoewel er nog steeds geen remedie is voor deze ziekte, zijn er nu medicijnen beschikbaar die het niveau van het virus in het lichaam kunnen verlagen, waardoor mensen een volwaardig leven kunnen leiden. Bovendien kunnen sommige medicijnen het risico op HIV helpen verlagen. Het zoeken naar een vaccin om HIV-infectie te voorkomen verliep echter relatief traag.

De focus van het onderzoek naar HIV-vaccins (vanaf 2023) ligt op het ontwikkelen van antilichamen die kunnen voorkomen dat het virus gastheercellen infecteert. Eiwitsubeenheidvaccins zijn de primaire aanpak geweest, die zich richt op specifieke delen van het virus. Een van de belangrijkste uitdagingen is dat HIV snel muteert en in de gastheergenen integreert, wat betekent dat tijdens de infectie hoge niveaus van langdurige antilichamen aanwezig moeten zijn om te voorkomen dat het virus ontsnapt en om steriliserende immuniteit te bieden.

Volgens Steven Deeks, een vaccinonderzoeker en hoogleraar geneeskunde aan de Universiteit van Californië, San Francisco (UCLA), kan dezelfde technologie die wordt gebruikt in mRNA-vaccins worden gebruikt om een ​​HIV-vaccin te maken. Het mRNA-vaccin geeft het lichaam een ​​stukje genetisch materiaal dat het helpt een eiwitfragment van het virus te genereren. Dit proces traint het immuunsysteem om het virus te herkennen en effectiever te reageren als het opnieuw wordt aangetroffen. Onderzoekers kunnen nu sneller nieuwe vaccins maken en testen, waardoor ze vaccins kunnen ontwerpen die de benodigde specifieke antilichamen kunnen produceren.

Disruptieve impact

Hoewel de vaccintechnologie veelbelovend is, zijn verschillende onderzoeken op enkele obstakels gestuit. In oktober 2017 werd de HVTN 505-studie afgerond, waarin een profylactische aanpak werd getest voor het creëren van een HIV-vaccin met behulp van een levend vectorvaccin. De studie omvatte meer dan 2,500 deelnemers, maar werd stopgezet toen onderzoekers ontdekten dat het vaccin niet effectief was in het voorkomen van HIV-overdracht of het verminderen van de hoeveelheid virus in het lichaam. Ondertussen kondigden de Amerikaanse National Institutes of Health (NIH) in 2020 aan dat ze de proef met het HVTN 702-vaccin hadden stopgezet. Hoewel tijdens de proef werd vastgesteld dat het vaccin veilig was, stelde een onafhankelijke commissie voor gegevens- en veiligheidsmonitoring vast dat het niet effectief was bij het voorkomen van de overdracht van het virus. 

Ondanks deze mislukkingen zullen wetenschappers waarschijnlijk blijven bestuderen hoe mRNA kan worden gebruikt om veerkrachtiger HIV-vaccins te maken. Een voorbeeld is HVTN 302, een project gefinancierd door NIH dat drie experimentele mRNA-vaccins evalueert. Biofarmaceutisch bedrijf Moderna heeft deze vaccins ontwikkeld, die elk een specifiek eiwit uit het oppervlak van het HIV bevatten. Naarmate er meer van dit soort experimenten worden gestart, zullen de investeringen in mRNA-onderzoek en genetische bewerking waarschijnlijk toenemen, inclusief partnerschappen tussen biotechnologiebedrijven en onderzoeksinstituten.

Bovendien onderzoeken wetenschappers het mogelijke gebruik van sommige van deze HIV-vaccins als vorm van behandeling. Volgens Deeks worden er aanzienlijke inspanningen geleverd om een ​​geneesmiddel voor de HIV-infectie te vinden, omdat het voor sommige mensen moeilijk kan zijn om gedurende lange perioden antiretrovirale therapie te krijgen en vol te houden. Het doel is om met deze vaccins het immuunsysteem te trainen om het virus zelfstandig te bestrijden. 

Implicaties van vaccins tegen HIV

Bredere implicaties van vaccins voor HIV kunnen zijn: 

• Door het stigma dat met HIV/AIDS gepaard gaat te verminderen, kunnen mensen met HIV zich wellicht meer op hun gemak voelen bij het openbaar maken van hun status.
• Verlaagde gezondheidszorgkosten in verband met de behandeling van HIV en aanverwante infecties, en verminderde de last van HIV voor economieën over de hele wereld.
• Meer overheidsbeleid en financieringsbeslissingen met betrekking tot HIV-preventie en -behandeling. 
• Verminderde verspreiding van HIV in bevolkingsgroepen die het meeste risico lopen, inclusief jongeren.
• Nieuwe werkgelegenheid in het onderzoek en de ontwikkeling van vaccins, en in de productie en distributie van het vaccin.
• Een verschuiving in de manier waarop mensen denken en praten over HIV/AIDS, wat leidt tot veranderingen in culturele praktijken met betrekking tot HIV-preventie.
• Verminderde last van HIV/AIDS voor bevolkingsgroepen over de hele wereld, vooral in ontwikkelingslanden waar de toegang tot behandeling beperkt is.
• Nationale gezondheidsinstellingen krijgen meer financiering van biotechbedrijven.

Vragen om te overwegen

• Hoe gaat uw land om met HIV-infecties?
• Hoe kunnen biotechbedrijven, overheden en onderzoeksinstellingen samenwerken om de ontwikkeling van een HIV-vaccin te versnellen?