Mapulogalamu ozindikiritsa digito: mpikisano wopita kudziko lonse lapansi

• Author:
• Dzina la wolemba

  Quantumrun Foresight
• August 30, 2022

Chidule cha chidziwitso

Mapulogalamu ozindikiritsa dziko la digito akukonzanso zizindikiritso za nzika, kupereka zopindulitsa monga chitetezo chabwinoko komanso magwiridwe antchito komanso kukweza zinsinsi ndi zachinyengo. Mapulogalamuwa ndi ofunikira kuti anthu onse apeze ufulu ndi ntchito, komabe kupambana kwawo kumasiyana padziko lonse lapansi, ndi zovuta pakukhazikitsa ndi mwayi wofanana. Zimakhudza kayendetsedwe ka anthu, magawo a ntchito, ndikudzutsa mafunso okhudza kugwiritsa ntchito deta ndi zinsinsi.

Nkhani ya National Digital Identity Program

Mapulogalamu ozindikiritsa dziko la digito akuchulukirachulukira pomwe mayiko akufuna kukonza njira zozindikiritsira nzika zawo. Mapulogalamuwa angapereke zopindulitsa, monga kuwonjezereka kwa chitetezo, kuwongolera kasamalidwe ka ntchito, ndi kulondola kwa deta. Komabe, palinso zowopsa, monga nkhawa zachinsinsi, chinyengo, ndi nkhanza zomwe zingachitike.

Ntchito yayikulu ya ma ID a digito ndikulola nzika kuti zipeze ufulu wofunikira, ntchito, mwayi, ndi chitetezo chapadziko lonse lapansi. Maboma nthawi zambiri amakhazikitsa njira zozindikiritsira zogwirira ntchito kuti athe kuyang'anira kutsimikizika ndi kuvomerezeka kwa magawo osiyanasiyana kapena milandu yogwiritsa ntchito, monga kuvota, misonkho, chitetezo cha anthu, kuyenda, ndi zina zambiri. Makina a ID ya digito, omwe amadziwikanso kuti mayankho a ID ya digito, amagwiritsa ntchito ukadaulo m'moyo wawo wonse, kuphatikiza kujambula deta, kutsimikizira, kusunga, ndi kusamutsa; kasamalidwe ka mbiri; ndi kutsimikizira identity. Ngakhale mawu oti "ID ya digito" nthawi zina amatanthauziridwa kutanthauza zochitika zapaintaneti kapena zenizeni (mwachitsanzo, polowera pa intaneti), zidziwitso zotere zitha kugwiritsidwanso ntchito kuzindikiritsa anthu otetezedwa (komanso osapezeka pa intaneti).

Banki Yadziko Lonse ikuti anthu pafupifupi 1 biliyoni alibe zizindikiritso za dziko lawo, makamaka ku sub-Saharan Africa ndi South Asia. Maderawa amakhala ndi madera omwe ali pachiwopsezo komanso maboma omwe sakhazikika ndi zomangamanga zofooka komanso ntchito zapagulu. Pulogalamu ya ID ya digito ingathandize maderawa kukhala amakono komanso ophatikizana. Kuonjezera apo, ndi kuzindikiritsa koyenera ndi kugawa zopindulitsa ndi chithandizo, mabungwe angatsimikizidwe kuti aliyense adzalandira chithandizo ndi chithandizo. Komabe, ngakhale maiko ngati Estonia, Denmark, ndi Sweden achita bwino kwambiri pakukhazikitsa mapulogalamu awo ozindikiritsa digito, mayiko ambiri akumana ndi zotsatila zosiyanasiyana, pomwe ambiri akuvutikirabe kukhazikitsa magawo oyambira. 

Zosokoneza

Ubwino umodzi waukulu wokhala ndi ID ya dziko ndikuti ungathandize kuchepetsa ntchito zachinyengo. Mwachitsanzo, ngati wina ayesa kulembetsa kuti apindule pogwiritsa ntchito chizindikiritso chabodza, chizindikiritso cha dziko chingapangitse kukhala kosavuta kwa aboma kutsimikizira zolembedwa za munthuyo. Kuonjezera apo, ma ID a dziko angathandize kuti ntchito za anthu zisamayende bwino pochepetsa kufunikira kosonkhanitsidwa kwa deta.

Mabungwe aboma ndi makampani azinsinsi atha kusunga nthawi ndi ndalama zomwe zikanagwiritsidwa ntchito pofufuza mbiri yakale mwa kukhala ndi gwero limodzi la zidziwitso zotsimikizika. Phindu lina la ma ID a dziko ndiloti angathandize kupititsa patsogolo mwayi wopeza chithandizo kwa anthu osowa. Mwachitsanzo, amayi sangathe kupeza ziphaso zovomerezeka monga ziphaso zobadwa m'maiko ambiri. Kuchepetsa kumeneku kungapangitse kuti zikhale zovuta kwa amayiwa kutsegula maakaunti aku banki, kupeza mwayi wopeza ngongole, kapena kulembetsa kuti apindule nawo. Kukhala ndi chitupa cha dziko lonse kungathandize kuthana ndi zotchinga zimenezi ndikupatsa amayi ulamuliro waukulu pa miyoyo yawo.

Komabe, maboma ayenera kuyang'ana mbali zingapo zofunika kuti apange pulogalamu yodziwika bwino ya digito. Choyamba, maboma ayenera kuwonetsetsa kuti makina ozindikiritsa digito ndi ofanana ndi omwe akugwiritsidwa ntchito pano, pokhudzana ndi magwiridwe antchito ndi chitetezo. Ayeneranso kuyesetsa kuphatikiza milandu yambiri yogwiritsira ntchito mabungwe aboma momwe angathere m'dongosololi ndikupereka zolimbikitsira kuti ogwira ntchito m'maboma azigwira ntchito azilandira.

Pomaliza, ayenera kuyang'ana kwambiri pakupanga mawonekedwe abwino a ogwiritsa ntchito, kupangitsa kulembetsa kukhala kosavuta komanso kosavuta. Chitsanzo ndi Germany, yomwe idakhazikitsa malo olembetsa okwana 50,000 pa ID yake yamagetsi yamagetsi ndikupereka zolemba zosinthika. Chitsanzo china ndi India, yomwe idakwera anthu opitilira biliyoni imodzi ku pulogalamu yake ya ID ya digito polipira makampani azigawo zabizinesi panjira iliyonse yopambana yolembetsa.

Zotsatira za mapulogalamu a digito

Zotsatira zazikulu za mapulogalamu a digito zingaphatikizepo: 

• Mapulogalamu ozindikiritsa digito omwe amathandizira kupeza mosavuta chithandizo chamankhwala ndi chisamaliro cha anthu osowa, motero kuchepetsa kusagwirizana m'maiko omwe akutukuka kumene.
• Kuchepetsa zochita zachinyengo, monga kuvota kochitidwa ndi anthu omwe anamwalira kapena zolemba zabodza za ogwira ntchito, pogwiritsa ntchito njira zozindikiritsa zolondola.
• Maboma omwe amagwirizana ndi makampani azinsinsi, omwe amapereka zolimbikitsa ngati kuchotsera pamalonda a pakompyuta kuti alimbikitse anthu kulembetsa nawo ntchito zozindikiritsa digito.
• Kuopsa kwa deta ya digito yomwe imagwiritsidwa ntchito poyang'anira ndi kuyang'ana magulu omwe sakugwirizana nawo, zomwe zimayambitsa nkhawa zokhudzana ndi zinsinsi ndi kuphwanya ufulu wa anthu.
• Kulimbikitsa mabungwe omenyera ufulu wachibadwidwe kuti achulukitse poyera pakugwiritsa ntchito chidziwitso cha digito ndi maboma kuti ateteze kukhulupiriridwa ndi ufulu wa anthu.
• Kupititsa patsogolo magwiridwe antchito aboma, ndi zidziwitso za digito zomwe zikusintha njira monga kutolera misonkho ndi kutulutsa pasipoti.
• Kusintha kwa kachitidwe ka ntchito, chifukwa magawo omwe amadalira zidziwitso pamanja amatha kuchepa, pomwe kufunikira kwa chitetezo cha data ndi akatswiri a IT kukukulira.
• Zovuta pakuwonetsetsa kuti pali mwayi wopeza mapulogalamu odziwika bwino a digito, popeza madera osowa amatha kusowa ukadaulo wofunikira kapena kudziwa kulemba.
• Kudalira kochulukira pa data ya biometric yomwe imabweretsa nkhawa zokhudzana ndi chilolezo komanso umwini wazinthu zanu.

Mafunso oyenera kuwaganizira

• Kodi mudalembetsa mu pulogalamu ya ID ya digito yadziko lonse? Kodi mungafotokoze bwanji zomwe munakumana nazo nazo poyerekeza ndi machitidwe akale?
• Ndi maubwino ena ati omwe angakhale nawo komanso kuopsa kwa kukhala ndi ma ID a digito?