Bezzałogowe pojazdy wojskowe: czy zbliżamy się do śmiercionośnej broni autonomicznej?

• Autor:
• nazwisko autora

  Foresight Quantumrun
• Listopad 14, 2023

Najważniejsze informacje

Krajobraz współczesnych działań wojennych zmienia się pod wpływem postępu w dziedzinie bezzałogowych pojazdów wojskowych, takich jak autonomiczne helikoptery Black Hawk i bezzałogowe statki powietrzne (UAV). Pojazdy te, opracowane przez Sikorsky Innovations i stanowiące część programu ALIAS DARPA, zostały zaprojektowane do samodzielnego wykonywania złożonych misji. Systemy bezzałogowe oferują znaczne korzyści, w tym oszczędności kosztów i większe bezpieczeństwo personelu wojskowego. Jednakże stwarzają one również wyzwania etyczne, prawne i strategiczne, takie jak odpowiedzialność w przypadku niezamierzonych ofiar wśród ludności cywilnej oraz możliwość nadużyć ze strony podmiotów niepaństwowych lub reżimów autorytarnych. W miarę rozwoju tej technologii otwierają się nowe możliwości wykraczające poza sferę wojskową, ale wymagają także rygorystycznych przepisów międzynarodowych w celu ograniczenia ryzyka i dylematów etycznych.

Kontekst bezzałogowych pojazdów wojskowych

W 2022 r. wojsko USA z sukcesem zademonstrowało całkowicie autonomiczny helikopter Black Hawk zdolny do wykonywania skomplikowanych misji, takich jak dostarczanie zapasów krwi i przewożenie ciężkich ładunków. Ten kamień milowy, będący częścią programu ALIAS Agencji Zaawansowanych Projektów Badawczych Obrony, został osiągnięty dzięki technologii MATRIX firmy Sikorsky – zestawowi, który przekształca tradycyjne helikoptery w autonomiczne. Według Igora Cherepinsky'ego z Sikorsky Innovations system autonomiczny wymaga jedynie wstępnych szczegółów misji, po których może samodzielnie podejmować decyzje bez łącza danych.

Ten przełom to tylko jedna z wielu pojawiających się innowacji w bezzałogowych pojazdach wojskowych, z których najpopularniejsze i najskuteczniejsze w działaniach wojennych stają się drony czy bezzałogowe statki powietrzne (UAV). Niedawnym tego przykładem był rok 2020, kiedy ataki dronów podczas 44-dniowej wojny między Armenią a Azerbejdżanem zasadniczo zmieniły przebieg konfliktu, ukazując transformacyjną moc autonomicznych maszyn we współczesnych działaniach wojennych. Drony, które skutecznie wycelowały w żołnierzy Armenii i Górskiego Karabachu, a także czołgi, artylerię i systemy obrony powietrznej, dały Azerbejdżanowi znaczną przewagę.

Kolejna faza rozwoju UAV koncentruje się na niezamieszkanych bojowych pojazdach powietrznych (UCAV), potencjalnie reprezentowanych przez modele eksperymentalne, takie jak Boeing X-45 i Northrop Grumman X-47, które przypominają pomniejszone bombowce stealth B-2 Spirit. Te UCAV, ważące około jednej trzeciej do jednej szóstej masy tradycyjnego jednomiejscowego myśliwca bombowego, mogłyby uzupełniać lub zastępować pilotowane statki powietrzne w scenariuszach ataków wysokiego ryzyka. 

Zakłócający wpływ

Bezzałogowe pojazdy wojskowe, w tym UAV i bezzałogowe pojazdy naziemne (UGV), zasadniczo zmienią charakter działań wojennych i konfliktów. Systemy bezzałogowe można stosować w środowiskach o wysokim zagrożeniu, wykonując misje, które byłyby zbyt niebezpieczne dla ludzkich żołnierzy lub pilotów. Cecha ta nie tylko poprawia bezpieczeństwo personelu wojskowego, ale także poszerza zakres misji, jakie mogą podejmować siły zbrojne.

Jednakże postęp technologiczny wiąże się również z problemami etycznymi i prawnymi. Trwa debata na temat moralnych konsekwencji stosowania systemów autonomicznych w sytuacjach bojowych, zwłaszcza tych zdolnych do podejmowania decyzji o życiu lub śmierci (zabójcza broń autonomiczna, LAW). Kwestia odpowiedzialności w przypadku niezamierzonych ofiar cywilnych lub innych szkód ubocznych pozostaje nierozwiązana. Co więcej, korzystanie z takich systemów mogłoby potencjalnie obniżyć próg wejścia w konflikt zbrojny w miarę zmniejszania się ryzyka dla personelu wojskowego.

Wreszcie istnieją implikacje strategiczne i związane z bezpieczeństwem. Powszechne przyjęcie bezzałogowych pojazdów wojskowych może wywołać nowy wyścig zbrojeń, w miarę jak narody będą dążyć do zdobycia przewagi w tej wyłaniającej się dziedzinie. Może to również prowadzić do problemów związanych z proliferacją, ponieważ podmioty niepaństwowe i mniej odpowiedzialne państwa mogą nabywać te technologie i wykorzystywać je w destabilizujący sposób. Potrzeba solidnych międzynarodowych norm i kontroli tych technologii nigdy nie była większa. Niemniej jednak, jeśli zostaną odpowiednio uregulowane, niektórzy twierdzą, że korzyści płynące z tych autonomicznych pojazdów mogą wykraczać poza cele wojskowe i obejmować eksplorację głębin morskich i kosmosu.

Konsekwencje bezzałogowych pojazdów wojskowych

Szersze konsekwencje bezzałogowych pojazdów wojskowych mogą obejmować: 

• Znaczące oszczędności kosztów dla sił zbrojnych, potencjalnie uwalniające środki na inne cele.
• Postęp w robotyce, sztucznej inteligencji, informatyce i telekomunikacji. W dłuższej perspektywie wiele z tych osiągnięć prawdopodobnie znajdzie zastosowanie poza wojskiem, wpływając na różne gałęzie przemysłu i technologie.
• Usuwanie żołnierzy z pola bitwy sprawia, że ​​koszty ludzkie konfliktu stają się czymś abstrakcyjnym, dzięki czemu wojna wydaje się bardziej znośna dla decydentów i społeczeństwa. 
• Znaczące przesunięcia stanowisk pracy w wojsku. Jednocześnie prawdopodobnie powstaną nowe miejsca pracy w sektorach zajmujących się projektowaniem, produkcją i konserwacją tych pojazdów. Tendencja ta może prowadzić do większego nacisku na stanowiska techniczne wymagające wysokich kwalifikacji.
• Wyścig zbrojeń i eskalacja napięcia prowadząca do konfliktu. Rozwój ten mógłby zdestabilizować stosunki międzynarodowe i utrudnić dyplomatyczne rozstrzyganie sporów.
• Istnieje ryzyko, że pojazdy te mogą zostać wykorzystane przez reżimy autorytarne do tłumienia wewnętrznego sprzeciwu bez narażania życia żołnierzy, co przyczyni się do powstania bardziej represyjnego klimatu politycznego na świecie.
• Podmioty niepaństwowe lub kraje o niskich dochodach uciekające się do niekonwencjonalnych strategii, w tym terroryzmu i wojny partyzanckiej, aby przeciwstawić się technologicznym zaletom maszyn autonomicznych.
• Zwiększone zanieczyszczenia i emisje dwutlenku węgla w miarę zwiększania się produkcji i wdrażania tych maszyn.
• Nacisk na zapewnienie tym maszynom większej autonomii, potencjalnie do punktu, w którym będą mogły podejmować decyzje dotyczące życia i śmierci bez interwencji człowieka, co rodzi istotne pytania etyczne dotyczące roli sztucznej inteligencji w działaniach wojennych.

Pytania do rozważenia

• Jeśli pracujesz dla wojska, w jaki sposób Twoja organizacja wykorzystuje autonomiczne maszyny?
• Jak inaczej można wykorzystać te bezzałogowe pojazdy w wojsku?