Vaksinat për HIV: A është tani e mundur të zhvillohet një vaksinë HIV?

• Author:
• Emri i autorit

  Parashikimi Kuantumrun
• Shkurt 6, 2024

Përmbledhje e pasqyrës

Ka pasur përparime të jashtëzakonshme në zhvillimin e vaksinave, veçanërisht gjatë pandemisë COVID-19, me teknologjinë e ARN-së (mRNA) që është një nga zbulimet më të dukshme. Megjithatë, kërkimi për një vaksinë efektive për HIV (Virusi i imunitetit të njeriut) vazhdon të jetë sfiduese, megjithëse studime premtuese janë duke u zhvilluar. Ky virus është i vështirë të synohet me metodat tradicionale të vaksinës për shkak të aftësisë së tij për të mutuar me shpejtësi. 

Vaksinat për kontekstin e HIV

Ka pasur përmirësime të rëndësishme në trajtimin e HIV-it, një virus që sulmon sistemin imunitar. Edhe pse ende nuk ka kurë për këtë sëmundje, tashmë janë në dispozicion medikamente që mund të ulin nivelin e virusit në trup, duke i lejuar njerëzit të jetojnë jetë të plotë. Për më tepër, disa ilaçe mund të ndihmojnë në uljen e rrezikut të infektimit me HIV në radhë të parë. Megjithatë, kërkimi për një vaksinë për të parandaluar infeksionin HIV ka qenë relativisht i ngadaltë.

Fokusi i hulumtimit të vaksinës HIV (që nga viti 2023) është në zhvillimin e antitrupave që mund të parandalojnë virusin të infektojë qelizat pritëse. Vaksinat e nënnjësive proteinike kanë qenë qasja kryesore, e cila synon pjesë specifike të virusit. Një sfidë kryesore është se HIV ndryshon me shpejtësi dhe integrohet në gjenet e bujtësit, që do të thotë se nivele të larta të antitrupave afatgjatë duhet të jenë të pranishëm gjatë infeksionit për të parandaluar ikjen e virusit dhe për të siguruar imunitet sterilizues.

Sipas Steven Deeks, një studiues vaksinash dhe profesor i mjekësisë në Universitetin e Kalifornisë, San Francisko (UCLA), e njëjta teknologji e përdorur në vaksinat mRNA mund të përdoret për të krijuar një vaksinë HIV. Vaksina mRNA i jep trupit një pjesë të materialit gjenetik që e ndihmon atë të gjenerojë një fragment proteine ​​të virusit. Ky proces trajnon sistemin imunitar që të njohë virusin dhe të përgjigjet në mënyrë më efektive nëse e ndeshet përsëri. Studiuesit tani mund të krijojnë dhe testojnë vaksina të reja më shpejt, duke u mundësuar atyre të dizajnojnë vaksina që mund të prodhojnë antitrupat specifikë të nevojshëm.

Ndikim shkatërrues

Ndërsa teknologjia e vaksinave është premtuese, studime të ndryshme kanë hasur në disa pengesa. Në tetor 2017, u përfundua studimi HVTN 505, i cili testoi një qasje profilaktike për krijimin e një vaksine HIV duke përdorur një vaksinë vektoriale të gjallë. Studimi përfshiu mbi 2,500 pjesëmarrës, por u ndalua kur studiuesit zbuluan se vaksina ishte joefektive në parandalimin e transmetimit të HIV-it ose në uljen e sasisë së virusit në trup. Ndërkohë, në vitin 2020, Instituti Kombëtar i Shëndetit i SHBA (NIH) njoftoi se ndaloi provën e vaksinës HVTN 702. Megjithëse vaksina u zbulua se ishte e sigurt gjatë provës, një bord i pavarur monitorues i të dhënave dhe sigurisë përcaktoi se ishte joefektive në parandalimin e transmetimit të virusit. 

Pavarësisht këtyre dështimeve, shkencëtarët ka të ngjarë të vazhdojnë të studiojnë se si mRNA mund të përdoret për të bërë vaksina më elastike për HIV. Një shembull është HVTN 302, një projekt i financuar nga NIH që vlerëson tre vaksina eksperimentale mRNA. Firma biopharma Moderna ka zhvilluar këto vaksina, secila përmban një proteinë të dallueshme nga sipërfaqja e HIV-it. Ndërsa nisin më shumë eksperimente si ky, investimet në kërkimin e mRNA dhe redaktimi gjenetik ka të ngjarë të rriten, duke përfshirë partneritetet midis firmave bioteknike dhe instituteve kërkimore.

Për më tepër, shkencëtarët po hetojnë përdorimin e mundshëm të disa prej këtyre vaksinave kundër HIV-it si një formë trajtimi. Sipas Deeks, një përpjekje e rëndësishme është duke u zhvilluar për të gjetur një kurë për infeksionin HIV, pasi mund të jetë e vështirë për disa njerëz që të marrin dhe mbajnë terapi antiretrovirale për periudha të gjata. Qëllimi është të trajnohet sistemi imunitar për të luftuar virusin në mënyrë të pavarur duke përdorur këto vaksina. 

Implikimet e vaksinave për HIV

Implikimet më të gjera të vaksinave për HIV mund të përfshijnë: 

• Zvogëlimi i stigmës që lidhet me HIV/AIDS-in dhe njerëzit që jetojnë me HIV mund të ndihen më rehat kur zbulojnë statusin e tyre.
• Ulja e kostove të kujdesit shëndetësor të lidhura me trajtimin e HIV-it dhe infeksioneve të lidhura me të, dhe zvogëlimi i barrës së HIV në ekonomitë në mbarë botën.
• Më shumë politika dhe vendime financimi të qeverisë në lidhje me parandalimin dhe trajtimin e HIV. 
• Përhapja e reduktuar e HIV-it në popullatat që janë më të rrezikuara, përfshirë të rinjtë.
• Mundësi të reja pune në kërkimin dhe zhvillimin e vaksinave, dhe në prodhimin dhe shpërndarjen e vaksinës.
• Një ndryshim në mënyrën se si njerëzit mendojnë dhe flasin për HIV/AIDS, duke çuar në ndryshime në praktikat kulturore që lidhen me parandalimin e HIV-it.
• Barra e reduktuar e HIV/AIDS mbi popullatat në mbarë botën, veçanërisht në vendet në zhvillim ku aksesi në trajtim është i kufizuar.
• Institutet kombëtare shëndetësore marrin më shumë fonde nga firmat bioteknike.

Pyetje që duhen marrë parasysh

• Si po i trajton vendi juaj infeksionet me HIV?
• Si mund të punojnë së bashku bioteknologjia, qeveritë dhe institucionet kërkimore për të përshpejtuar zhvillimin e një vaksine HIV?