Piku i vajit: Përdorimi afatshkurtër i vajit për t'u ngritur dhe për të arritur kulmin në mes të shekullit

KREDI I IMAZHIT:
Kredia Image
iStock

Piku i vajit: Përdorimi afatshkurtër i vajit për t'u ngritur dhe për të arritur kulmin në mes të shekullit

Piku i vajit: Përdorimi afatshkurtër i vajit për t'u ngritur dhe për të arritur kulmin në mes të shekullit

Teksti i nëntitullit
Bota ka filluar të largohet nga lëndët djegëse fosile, megjithatë parashikimet e industrisë sugjerojnë se përdorimi i naftës nuk ka arritur ende kulmin e tij global pasi vendet kërkojnë të mbyllin boshllëqet e furnizimit me energji ndërsa zhvillojnë infrastrukturën e tyre të energjisë së rinovueshme.
    • Author:
    • Emri i autorit
      Parashikimi Kuantumrun
    • Gusht 3, 2022

    Përmbledhje e pasqyrës

    Piku i naftës, dikur një paralajmërim i mungesës së naftës, tani shihet si pika kur kërkesa për naftë do të bjerë për shkak të burimeve alternative të energjisë. Firmat e mëdha të naftës po përshtaten me këtë ndryshim duke ulur prodhimin e naftës dhe duke synuar emetimet neto zero, ndërsa disa vende parashikojnë rritje të kërkesës për naftë deri në vitin 2030, e ndjekur nga një rënie. Tranzicioni nga nafta sjell sfida si rritjet e mundshme të çmimeve në sektorët e varur nga nafta dhe nevojën për trajnime të reja pune dhe riciklim efikas në industritë e energjisë së rinovueshme.

    Konteksti i pikut të naftës

    Gjatë goditjes së naftës 2007-8, komentuesit e lajmeve dhe energjisë rifutën në publik termin kulmin e naftës, duke paralajmëruar një kohë kur kërkesa për naftë do të tejkalonte ofertën, duke çuar në një epokë mungesash të përhershme të energjisë dhe konflikteve. Recesioni i madh i viteve 2008-9 i nxori shkurtimisht këto paralajmërime – domethënë, derisa çmimet e naftës ranë gjatë viteve 2010, veçanërisht në vitin 2014. Këto ditë, piku i naftës është riformuluar si një datë e ardhshme kur kërkesa për naftë arrin majat dhe hyn në rënie përfundimtare për shkak të rritjes së burimeve alternative të energjisë.

    Në dhjetor 2021, firma anglo-holandeze e naftës dhe gazit Shell deklaroi se parashikonte që prodhimi i saj i naftës të bjerë me 1 deri në 2 për qind në vit, duke arritur kulmin në vitin 2019. Emetimet e karbonit të prodhuara nga kompania besohet të kenë arritur kulmin në vitin 2018. Në shtator 2021, kompania njoftoi planet për t'u bërë një kompani me emetime neto zero deri në vitin 2050, duke përfshirë emetimet e prodhuara nga mallrat që nxjerr dhe shet. British Petroleum dhe Total i janë bashkuar që atëherë Shell dhe kompanive të tjera evropiane të naftës dhe gazit në angazhimin për kalimin drejt energjisë së qëndrueshme. Këto angazhime do të bëjnë që këto kompani të heqin dorë nga miliarda dollarë në aktive, të nxitura nga parashikimet se konsumi global i naftës nuk do të kthehej kurrë në nivelet e para pandemisë COVID-19. Sipas parashikimeve të Shell, prodhimi i naftës së kompanisë mund të bjerë me 18 për qind deri në vitin 2030 dhe 45 për qind deri në vitin 2050.

    Anasjelltas, konsumi i naftës në Kinë parashikohet të rritet midis 2022 dhe 2030 për shkak të kërkesës elastike të industrisë kimike dhe energjetike, duke arritur një kulm prej gati 780 milionë tonësh në vit deri në vitin 2030. Megjithatë, sipas Institutit të Kërkimeve Ekonomike dhe Teknologjike CNPC, kërkesa e përgjithshme për naftë ka të ngjarë të bjerë pas vitit 2030 pasi konsumi i transportit bie për shkak të rritjes së përdorimit të automjeteve elektrike. Kërkesa për naftë nga industria kimike pritet të qëndrojë e qëndrueshme gjatë gjithë kësaj periudhe.

    Ndikim shkatërrues

    Heqja graduale e naftës nga ekonomia globale dhe zinxhirët e furnizimit sinjalizon një zhvendosje drejt praktikave më të qëndrueshme. Në vitet 2030, adoptimi i teknologjive të transportit të gjelbër si automjetet elektrike dhe karburantet e rinovueshme, duke përfshirë hidrogjenin e gjelbër, pritet të përshpejtohet. Këto alternativa mund të bëhen më kosto-efektive se nafta, duke inkurajuar përdorim më të gjerë dhe duke lehtësuar një kalim drejt burimeve më të pastra të energjisë.

    Rritja e kërkesës për energji të rinovueshme mund të nxisë sektorë, të tillë si kabllot elektrike dhe ruajtja e baterive. Kjo rritje mund të krijojë mundësi të reja pune dhe të stimulojë aktivitetet ekonomike në këto fusha. Megjithatë, është e rëndësishme të sigurohet që fuqia punëtore të jetë e trajnuar dhe përgatitur në mënyrë adekuate për këtë ndërrim. Për më tepër, zhvillimi i metodave efikase të riciklimit dhe asgjësimit për bateritë dhe komponentët e tjerë të energjisë së rinovueshme mund të jetë vendimtar për të menaxhuar ndikimin e tyre mjedisor.

    Nga ana tjetër, një rënie e shpejtë e konsumit të naftës mund të ketë pasoja të padëshiruara. Rënia e menjëhershme e furnizimit me naftë mund të çojë në rritje të konsiderueshme të çmimeve, duke ndikuar në bizneset e varura nga nafta, veçanërisht në logjistikë dhe bujqësi. Kjo mund të rezultojë në rritje të kostove për mallrat e transportuara dhe produktet bujqësore, duke çuar potencialisht në nivele më të larta globale të urisë dhe importe më të shtrenjta. Prandaj, një tranzicion i planifikuar me kujdes dhe gradual larg naftës është thelbësor për të lënë kohë për zhvillimin e burimeve alternative të energjisë dhe përshtatjen e bizneseve me paradigmat e reja të energjisë.

    Implikimet e pikut të naftës

    Implikimet më të gjera të prodhimit të naftës që hyn në rënie terminale mund të përfshijnë:

    • Zvogëlimi i dëmit mjedisor dhe klimatik përmes reduktimit të emetimeve të karbonit.
    • Vendet e varura nga eksportet e naftës dhe gazit po përjetojnë rënie të ndjeshme të të ardhurave, duke i shtyrë këto vende në recesione ekonomike dhe paqëndrueshmëri politike.
    • Vendet me potencial të bollshëm të grumbullimit të energjisë diellore (p.sh. Maroku dhe Australia) mund të bëhen eksportues të energjisë së gjelbër në energjinë diellore dhe të gjelbër të hidrogjenit.
    • Kombet e zhvilluara që shkëputin ekonomitë e tyre nga vendet autokratike eksportuese të energjisë. Në një skenar, kjo mund të çojë në më pak luftëra për eksportet e energjisë; në një kundër-skenar, kjo mund të çojë në një dorë më të lirë për kombet për të luftuar luftërat mbi ideologjinë dhe të drejtat e njeriut.
    • Miliarda në subvencionet e qeverisë për energjinë e drejtuar për nxjerrjen e karbonit duke u ridrejtuar në infrastrukturën e energjisë së gjelbër ose programe sociale.
    • Rritja e ndërtimit të objekteve të energjisë diellore dhe të erës në rajone të qëndrueshme dhe rrjetet kombëtare në tranzicion për të mbështetur këto burime energjie.

    Pyetje që duhen marrë parasysh

    • A duhet që qeveritë të ndalojnë plotësisht përdorimin e naftës në sektorë të caktuar, apo duhet të lejohet që tranzicioni i tregut të lirë drejt energjisë së rinovueshme të përparojë natyrshëm, apo diçka në mes?
    • Si mund të ndikojë ndryshe ulja e përdorimit të naftës në politikën dhe ekonomitë globale?

    Referencat e njohurive

    Lidhjet e mëposhtme popullore dhe institucionale u referuan për këtë pasqyrë: