I-Cyberchondria: Isifo esiyingozi sokuzihlola ku-inthanethi

ISIKWELETU SESITHOMBE:
Isikweletu sezithombe
iStock

I-Cyberchondria: Isifo esiyingozi sokuzihlola ku-inthanethi

I-Cyberchondria: Isifo esiyingozi sokuzihlola ku-inthanethi

Umbhalo wesihlokwana
Umphakathi wanamuhla ogcwele ulwazi uholele ekwandeni kwesibalo sabantu abavaleleke emjikelezweni wezinkinga zempilo abazihlole bona.
    • About the Author:
    • Igama lomlobi
      I-Quantumrun Foresight
    • June 6, 2022

    Isifinyezo sokuqonda

    Isenzo se-cyberchondria, lapho abantu befuna ngokujulile ulwazi oluhlobene nezempilo ku-inthanethi lubonisa amasiko aphindaphindayo okunciphisa ukukhathazeka abonwa ku-Obsessive-compulsive disorder (OCD). Nakuba kungesona isifo sengqondo esiqashelwa ngokusemthethweni, sinemithelela ebalulekile emphakathini, okuhlanganisa ukuzihlukanisa okungase kube khona kanye nobudlelwano bomuntu siqu obunobunzima. Kuvela amasu ahlukahlukene okulwa nale nkinga, okuhlanganisa ukwelapha ngengqondo kokuziphatha kwabantu abathintekile kanye nokuthuthukiswa kobuchwepheshe bokuqapha nokwazisa abasebenzisi mayelana namaphethini abo okusesha.

    Isimo se-Cyberchondria

    Kuvamile ukuba umuntu enze ucwaningo olwengeziwe ngenkinga yezokwelapha esolwayo, kungakhathaliseki ukuthi umkhuhlane, ukuqubuka, ukuqaqamba kwesisu, noma esinye isifo. Nokho, kwenzekani lapho ukusesha ulwazi lwezempilo nolwazi lokuxilonga kuba umlutha? Lokhu kuthambekela kungaholela ku-cyberchondria, inhlanganisela “ye-cyberpace” kanye “ne-hypochondria,” kanti i-hypochondria iyisifo sokukhathazeka ngokugula.

    I-Cyberchondria iwukuphazamiseka kwengqondo okusekelwe kubuchwepheshe lapho umuntu echitha amahora amaningi enza ucwaningo ngezimpawu zokugula ku-inthanethi. Izazi zokusebenza kwengqondo zathola ukuthi isisusa esiyinhloko esibangela ukugxila kwengqondo okunjalo ukuziqinisekisa, kodwa esikhundleni sokuthi umuntu aqiniseke, kunalokho uzenza akhathazeke kakhulu. Lapho i-Cyberchondriac izama ukuthola ulwazi ku-inthanethi ukuze baziqinisekise ukuthi ukugula kwabo kuncane, kulapho bangena khona emijikelezweni yokwanda kokukhathazeka nengcindezi.

    I-Cyberchondriacs kuthiwa ijwayele ukugxumela esiphethweni esibi kakhulu ngangokunokwenzeka, imizwa ejulile yokukhathazeka nengcindezi. Odokotela bakholelwa ukuthi ukuwohloka kwenqubo ye-metacognitive kuyimbangela eyinhloko yalesi sifo. I-Metacognition inqubo yokucabanga ngendlela umuntu acabanga futhi afunde ngayo. Esikhundleni sokuhlelela imiphumela emihle noma efiselekayo ngokucabanga okunengqondo, i-cyberchondriac iwela ogibeni lwengqondo lwezimo eziya ziba zimbi.

    Umthelela ophazamisayo

    Nakuba i-cyberchondria ingaqashelwa ngokusemthethweni njengokuphazamiseka kwengqondo yi-American Psychiatric Association, ihlanganyela ngokufana okuphawulekayo ne-OCD. Abantu ababhekene ne-cyberchondria bangazithola bengaphezi becwaninga izimpawu nezifo ku-inthanethi, kuze kube seqophelweni lapho kukhinyabeza ikhono labo lokuzibandakanya emisebenzini engaxhunyiwe ku-inthanethi. Lokhu kuziphatha kukhombisa imisebenzi ephindaphindwayo noma amasiko enziwa abantu abane-OCD ukuze banciphise ukukhathazeka. Okushiwo umphakathi lapha ubalulekile; abantu ngabanye bangase babe bodwa, futhi ubuhlobo babo bomuntu siqu bungase buphazamiseke. 

    Ngenhlanhla, kunezindlela zosizo ezitholakalayo zalabo ababhekene ne-cyberchondria, okuhlanganisa nokwelashwa kokuziphatha kwengqondo. Le ndlela isiza abantu ekucubunguleni ubufakazi obaholela ekutheni bakholelwe ukuthi banesimo esibi kakhulu, bagweme ukugxila ekuguleni okucatshangwayo futhi balawule imizwa yabo yokukhathazeka nokukhathazeka. Ngezinga elikhulu, izinkampani zobuchwepheshe zinendima okufanele ziyidlale ekwehliseni imiphumela ye-cyberchondria. Isibonelo, i-Google ikhuthaza abasebenzisi ukuthi baphathe ulwazi oluku-inthanethi njengereferensi, hhayi esikhundleni seseluleko sezokwelapha esichwepheshile. Ngaphezu kwalokho, amafemu ezobuchwepheshe angakha ama-algorithms ukuze aqaphe imvamisa yosesho lomsebenzisi oluhlobene nezokwelapha, futhi lapho efinyelela umkhawulo othile, zazise ngamathuba e-cyberchondria.

    Ohulumeni nezinhlangano bangathatha izinyathelo zokunqanda ukwanda kwe-cyberchondria. Imikhankaso yezemfundo egcizelela ukubaluleka kokubonisana nochwepheshe bezokunakekelwa kwempilo ukuze uthole iseluleko sezokwelapha, kunokuthembela kuphela olwazini oluku-inthanethi, ingaba yinzuzo. Ngaphezu kwalokho, ukukhuthaza indlela elinganiselayo yocwaningo lwezempilo oluku-inthanethi, oluhlanganisa nokuqinisekisa ulwazi oluvela emithonjeni enedumela elihle, kungaba isu elibalulekile ekulweni nolwazi olunganembile kanye nokwethuka okungadingekile. 

    Imithelela ye-cyberchondria 

    Imithelela ebanzi yabantu abahlushwa i-cyberchondria ingafaka:

    • Ukwanda kokubonisana okuku-inthanethi okungu-24/7 okunikezwa odokotela ngezimali ezincishisiwe, okuhloswe ngazo ukunciphisa ukuthembela ezinjinini zokusesha ngolwazi lokunakekelwa kwezempilo kanye nokuxilongwa.
    • Ohulumeni abaqala ucwaningo olwengeziwe nge-cyberchondria kanye nokwelashwa okungase kube khona, ikakhulukazi njengoba inani lamawebhusayithi ahlobene nezempilo likhula.
    • Izindikimba ezilawulayo ezigunyaza ukuzihlangula okusobala ezinjinini zokusesha namawebhusayithi okunakekelwa kwezempilo, ezikhuthaza abasebenzisi ukuthi bafune iseluleko sezokwelapha esichwepheshile, esingafaka indlela ebucayi kakhulu olwazini lwe-inthanethi futhi okungenzeka kunciphise izimo zokuzihlola okusekelwe olwazini olungaqinisekisiwe.
    • Ukuvela kwezinhlelo zemfundo ezikoleni ezigxile ekusetshenzisweni okufanele kwe-inthanethi ocwaningweni oluhlobene nezempilo, okukhuthaza isizukulwane esinekhono lokuhlukanisa phakathi kwemithombo ethembekile nolwazi olunganembile.
    • Ukuthuthukiswa kwamamodeli ebhizinisi amasha ezinkampani zobuchwepheshe, okugxile ekuqapheni nasekuxwayiseni abasebenzisi mayelana nokuthambekela okungenzeka kwe-cyberchondria, okungavula imakethe entsha yamathuluzi nezinsizakalo zezempilo zedijithali.
    • Ukwanda kwezindima ezifana nothisha bezempilo abaku-inthanethi nabeluleki, abaqondisa abantu ekuzulazuleni ulwazi lwezempilo ku-inthanethi.
    • Ukwenyuka kwezinhlelo zokufinyelela emphakathini ezihlose ukufundisa abantu abadala namanye amaqembu abantu abangase babe sengozini ye-cyberchondria.
    • Ukwenyuka kwezinga lezemvelo lomkhakha wezokunakekelwa kwempilo, njengoba ukubonisana nge-inthanethi okungu-24/7 kungaholela ekwenyukeni kokusetshenziswa kwezinto zikagesi kanye nokusetshenziswa kwamandla.
    • Izinkulumo-mpikiswano zezombusazwe kanye nezinqubomgomo zigxile ekucabangeni kokuziphatha kokuqapha imilando yosesho yabantu ukuze kuvinjwe i-cyberchondria, engase iphakamise ukukhathazeka mayelana nobumfihlo kanye nezinga izinkampani zobuchwepheshe ezingangenelela ngalo emikhubeni yabasebenzisi yokuphequlula.

    Imibuzo okufanele icatshangelwe

    • Wake waba necala lokuba i-cyberchondriac okwesikhashana ngesikhathi sokugula okwedlule?
    • Ingabe ucabanga ukuthi ubhubhane lwe-COVID-19 lube nomthelela noma lwenze kwaba kubi kakhulu ukwenzeka kwe-cyberchondria kubasebenzisi be-inthanethi? 

    Izinkomba zokuqonda

    Izixhumanisi ezilandelayo ezidumile nezikhungo zibhekiselwe kulo mbono: